شاید دغدغه های زیادی برای متقاضیان ایرانی در مسیر مهاجرت تحصیلی به خارج از کشور به وجود بیاید ولی اینکه چطور بعد از تحصیل سریع تر در کشور مقصد کار پیدا کنیم یکی از پررنگ ترین سوال هایی است که همواره در ذهن دانشجویان ایرانی نقش ببندد.
با توجه به اینکه بیش از دو دهه است در خصوص مشاوره مهاجرت به خارج از کشور به هموطنان عزیز ما خدمات متفاوتی را در بیش از صدها پرونده ارائه کرده ایم قصد داریم.
در این مقاله به طور همه جانبه تر به ارائه راهنمای جامع از راهکارهایی بپردازیم که فاصله بین پیدا کردن کار از زمان فراغت از تحصیل را کوتاه تر می کند. در این مقاله علاوه بر دانش تجربی خود در این زمینه به داده هایی که از وب سایت های معتبر جهانی در کشورهای مختلف به دست آمده اند به عنوان منابع ارجاع خواهیم داد.
جدول محتوا
مرحله اول: شناخت قوانین کشورهای مختلف
پیش از آنکه وارد فرآیند جستجوی کار در کشورهای مختلف باشید می بایست به طور کامل از شرایط و قوانین ویزای کار پس از تحصیل در کشورهای مختلف آگاهی یابید. چرا که محدودیت هایی که معمولاً برای ویزاهای کار پس از تحصیل وجود دارند برای بسیاری از فارغ التحصیلان کشورهای مختلف دست و پاگیر هستند. علاوه بر آن تفاوت قوانین در کشورهای مختلف باعث می شود تا مثلا تجربه ی دوستان شما در پیدا کردن کار پس از تحصیل در کشورهای اروپایی کمکی به شما برای پیدا کردن یک شغل مناسب در کشور کانادا یا آمریکا نکند. بنابراین در این بخش اندکی بیشتر به شرایط و قوانین مربوط به ویزاهای کار پس از تحصیل در کشورهای مختلف می پردازیم.
یک: کانادا
ویزاهای Post Graduation Work Permit یا PGWP در کشور کانادا معمولاً به مدت 3 سال به دانشجویان اجازه کار و فعالیت در این کشور را به صورت تمام وقت می دهند. بر اساس قوانینی که در سال 2025 توسط کانادا در خصوص این نوع ویزاها مورد تجدید نظر قرار گرفت همه دوره های دانشگاهی در این کشور مشمول صدور ویزاهای کار پس از تحصیل نخواهند بود و فقط برخی از دوره های دانشگاهی در مقاطع کارشناسی تا دکترا که توسط اداره مهاجرت این کشور مشخص شده اند می توانند به دانشجویان حق کار 3 ساله پس از تحصیل را اعطا کنند. در برخی از موارد و به صورت تجربی شاهد این مسئله بودیم که ویزاهای کار پس از تحصیل در کانادا برای مدت کوتاه تر مثلا حدود 8 ماه نیز صادر شده اند. امکان تمدید پذیری برای این نوع ویزاها در کشور کانادا به هیچ عنوان وجود ندارد پس متقاضیان باید دقت داشته باشند که در صورت عدم یافتن کار مناسب از شانس مجددی برای جستجو برای یک کار معتبر برخوردار نخواهند بود. در کانادا وقتی برای دانشجویان ویزای کار پس از تحصیل صادر می شود عملا به خانواده فرد متقاضی نیز ویزاهای همراه اعطا می شود یعنی برای همسر ویزای کار Open Work Permit یا بدون محدودیت و برای فرزندان ویزای تحصیلی به طور همزمان صادر خواهد شد. مدت زمان لازم برای صدور ویزای کار پس از تحصیل معمولاً بین 2 تا 6 ماه است و متقاضیان قادر هستند تا در یک بازه زمانی 6 ماهه پس از فراغت از تحصیل برای دریافت ویزای PGWP اقدام نمایند. بنابراین صدور این ویزا در کشور کانادا به صورت خودکار نیست و متقاضیان می بایست مراحل مربوطه را در زمان مقرر و به شکلی کامل طی نمایند تا مجوز کار پس از تحصیل برایشان توسط اداره مهاجرت کانادا صادر گردد. لازم به ذکر است که صدور این نوع ویزاها به هیچ عنوان تابع نظر افسر ویزا نیست و اساسا اگر شما در دوره ای تحصیل کرده باشید که از ابتدا واجد شرایط دریافت ویزای کار پس از تحصیل باشد و از قوانین ویزای تحصیلی خود تبعیت کرده باشید دلیلی برای عدم موفقیت با ویزای کار پس از تحصیل شما توسط اداره مهاجرت این کشور وجود ندارد.
دو: کشور آلمان
در حال حاضر و در زمان نگارش این مقاله یعنی ابتدای سال 2026 مدت زمان ویزاهای کار پس از تحصیل در کشور آلمان حدوداً 18 ماه است که معمولاً با اتمام دوره تحصیلی آغاز می گردد. مثل سایر کشورها پیشرفته جهان امکان استفاده مجدد از این فرصت در صورت عدم یافتن شغل مورد نظر برای دانشجویان وجود ندارد. هم مدت زمان بررسی اداره مهاجرت کشور آلمان برای صدور ویزای کار پس از تحصیل بین 2 تا 4 هفته است بنابراین زمان بندی مناسب برای درخواست این ویزا از لحاظ مدیریت پروسه پس از اتمام دوره تحصیلی اهمیت زیادی برای دانشجویان خواهد داشت. دانشجویان علاقه مند به دریافت ویزای کار پس از تحصیل معمولاً پیش از پایان اقامت دانشجویی خود یا مثلا 2 یا 3 ماه مانده به اتمام ویزای تحصیلی خود قادرند تا مراحل مربوط به درخواست ویزای کار پس از تحصیل در آلمان را صورت دهند.
کشور سوم: انگلستان
کشور انگلستان معمولاً برای دانشجویانی که موفق شده اند در دانشگاه های این کشور و دوره تحصیلی خود را به اتمام برسانند در مقطع کارشناسی به مدت 2 سال در مقطع کارشناسی ارشد 2 سال و برای دکترا 3 سال حق کار پس از تحصیل قائل است. درخواست دریافت این ویزا می بایست از داخل خاک بریتانیا و پس از دریافت مدرک از دانشگاه محل تحصیل صورت گیرد. بزرگترین چالش متقاضیان برای دریافت ویزای کار پس از تحصیل در انگلستان مبلغ 700 پوندی اداره مهاجرت برای صدور این ویزا و پرداخت مبلغ مربوط به حق بیمه یعنی مبلغی حدوداً معادل 940 پوند به IHS برای هر سال فرصت برای جستجوی کار در این کشور است.
کشور چهارم: استرالیا
بعد از اتمام دوره تحصیلی در دانشگاه های کشور استرالیا و دریافت Completion Letter یا نامه ی اتمام دوره ی تحصیلی در این کشور متقاضیان قادرند تا حداکثر 6 ماه پس از این زمان نسبت به دریافت ویزای کار پس از تحصیل اقدام نمایند. مدت زمان صدور ویزاهای کار پس از تحصیل به طور مستقیم با مقطع رشته تحصیلی متقاضیان تعیین می شود. این مدت ممکن است بین 2 تا 6 سال متغیر باشد. بازه زمانی بررسی اداره مهاجرت استرالیا برای صدور این نوع ویزاها بین 4 تا 7 ماه است و هزینه آن نیز کمتر از 2,000 دلار استرالیا خواهد بود.
کشور پنجم: آمریکا
ویزاهای کار پس از تحصیل در کشور آمریکا به OPT یا Optional Practical Training معروف است. این نوع ویزاها که از 90 روز پیش از اتمام دوره تحصیلی تا 60 روز پس از اتمام قابلیت درخواست توسط متقاضیان را دارد به فارغ التحصیلان دانشگاه های آمریکا اجازه می دهد تا در وهله اول برای 12 ماه و پس از آن برای 12 ماه دیگر نیز به متقاضیان اجازه جستجوی کار در این کشور را بدهد. میزان هزینه OPT یا ویزاهای کار پس از تحصیل در آمریکا حدوداً 410 دلار است و اداره مهاجرت آمریکا معمولاً این نوع ویزاها را بین 90 تا 120 روز پس از درخواست برای متقاضیان صادر می کند.
کشور هفتم: هلند
هلند نیز از جمله کشورهایی است که معمولاً شانس این را به متقاضیان می دهد تا بتوانند در یک بازه زمانی حدوداً 3 ساله پس از اتمام دوره تحصیلی خود شرایط جستجوی کار در این کشور را داشته باشند. دانشجویان و فارغ التحصیلان با پرداخت مبلغ 210 یورو به اداره مهاجرت این کشور می توانند در طی 2 تا 4 هفته نتیجه درخواست ویزاهای کار پس از تحصیل خود را از اداره مهاجرت این کشور دریافت نمایند. اداره مهاجرت این کشور نیز محدودیتی برای فعالیت شغلی در مدت زمان ویزای کار پس از تحصیل برای دانشجویان قائل نیست.
مرحله دوم: شروع زودهنگام جستجوی کار
پس از آشنایی کامل با قوانین اداره مهاجرت هر کشور نوبت به آن می رسد که وارد مراحل عملی کوتاه تر کردن فاصله زمانی پیدا کردن کار از فراغت از تحصیل در دانشگاه کشورهای مختلف شویم. یکی از مهم ترین قدم هایی که معمولاً همه ی دانشجویان در همه کشورهای جهان می بایست برای پاسخ به این سوال که چطور بعد از تحصیل سریع تر در کشور مقصد کار پیدا کنیم بردارند این است که پیش از اتمام بازه زمانی مجاز برای حضور در این کشور بتواند از فرصت خود برای یافتن شغل مورد نظر استفاده کند و پیدا کردن کار را به آخرین لحظات مدت اعتبار ویزای دانشجویی خود عقب نیندازند. مثلا از ابتدای سال آخر تحصیل خود پروفایل حرفه ای خود را در وب سایت های کاریابی مثل LinkedIn یا Indeed به روزرسانی کنند و یا رزومه ی استانداردی که منطبق با شرایط کشور مقصد است ایجاد نمایند تا بتوانند مکاتبه با کارفرمایان در کشور جدید را از همان سال آخر شروع کنند تا حداقل اگر نتوانند کار مورد نظر خود را به دست بیاورند حداقل اصطلاحاً قلق مکاتبه با کارفرمایان در این کشورها را پیدا کنند. علاوه بر آن شرکت در رویدادهایی مختلف که به مسیر شغلی شان در کشور جدید کمک می کند را به طور پیوسته صورت دهند. چرا که در این رویدادها متقاضیان به صورت مستقیم با کارفرمایان در ارتباط هستند. شرکت در دوره های کارآموزی و کارورزی نیز از جمله مهم ترین قدم هایی است که باعث شده است دانشجویان ایرانی به صورت تجربی و عملی در سال های گذشته شانس استخدام در همان شرکت هایی را داشته باشند که دوره های کارآموزی خود را در آنها سپری کرده اند.
مرحله سوم: انتخاب مهارت ها با تقاضای بالاتر
ممکن است در لحظه ای که مسیر خود را برای مهاجرت تحصیلی به یک کشور اروپایی غربی شروع کرده ایم ذهنیت کاملا روشنی از کاری که پس از تحصیل در آن کشور به آن فعالیت خواهید داشت نداشته باشید ولی کم کم و با فعالیت پیوسته خود در کشور جدید احتمالا درک بهتری از شرایط بازار کار و مهارت هایی که بازار کار کشور جدید به آن نیاز دارد برای شما ایجاد می شود. علاوه بر آن شاید انتخاب هوشمندانه تر از نوع مهارت هایی که پس از اتمام دوره تحصیلی به کمک شما می آید به کمک تحلیل آمار و ارقام میسر باشد. مثلا وب سایت های معتبر جهانی مثل OECD به صورت سالانه فهرستی از مهارت هایی که باعث می شوند در هر سال افراد بیشتری به بازار کار جذب شوند را ارائه می کند. بنابراین با مطالعه ی آمار و ارقام مربوط به این حوزه قادر هستید تا با یادگیری این مهارت ها پیش از آنکه از لحاظ زمانی با مضیقه روبرو باشید این مهارت ها را در فرصت مقتضی فرا گرفته و با رزومه حاوی چندین سال فعالیت در آن شانس خود را برای پیدا کردن سریع کار پس از تحصیل افزایش دهید. سعی می کنیم در این بخش به مهارت هایی که بر اساس گزارش وب سایت OECD به عنوان پرتقاضاترین مهارت ها در سال 2025 گزارش شده اند بپردازیم.
اول: هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی
با توجه به نیاز جهانی به متخصصانی که در حوزه های مرتبط با هوش مصنوعی در صنایع مختلف فعالیت دارند یکی از مهارت هایی که می تواند عملا تضمینی برای پیدا کردن شغل برای شما پس از اتمام دوره تحصیلی در همه کشورهای جهان باشد ماشین لرنینگ یا مهارت هایی است که به نحوی با هوش مصنوعی در ارتباط است. این مهارت می تواند برای شما درآمدی بسیار قابل توجه ایجاد کند و همچنین کشش بالای بازار کار بر این رشته زمینه ساز کوتاه تر شدن پروسه ی پیدا کردن شغل پس از فارغ التحصیلی به حساب می آید.
دو: مهارت های پرستاری و سلامت
یادگیری مهارت هایی که بتواند به نوعی شما را به صنعت سلامت و حوزه های مربوط به مراقبت های سلامتی نزدیک کند به طور قطع می تواند شانس تجربه کردن یک دوره کوتاه گذار از فراغت از تحصیل تا استخدام را برای شما ایجاد نماید. دوره هایی مثل کمک پرستاری دستیار دندانپزشکی کار در داروخانه و مراقبت های زیبایی همگی از جمله مهارت هایی هستند که می توانند دغدغه ی آن افرادی که پرسش چطور بعد از تحصیل سریع تر در کشور مقصد کار پیدا کنیم را از بین ببرند.
سه: برنامه نویسی
با توجه به اینکه در بیشتر رشته های تحصیلی داشتن مهارت های برنامه نویسی می تواند زمینه ساز دریافت کارهای دانشجویی در حین تحصیل باشند سوابق کاری ایجاد شده از این کارها و همچنین مهارتی که دانشجویان در طی این فرآیند به دست می آورند از جمله مهم ترین مزایایی هستند که داشتن این مهارت برای متقاضیان به ارمغان می آورد. بزرگ ترین مزیت یادگیری این مهارت عدم نیاز به یادگیری زبان بومی کشورهای غیر انگلیسی زبان است.
چهار: مهارت های فنی
یادگیری امور خدماتی از آرایشگری گرفته تا باریستایی و آشپزی و همین طور مشاغلی مثل جوشکاری تاسیسات و نجاری از جمله مهم ترین مشاغلی هستند که اگر نتوانستید در رشته تحصیلی خود در کشور مقصد کار مناسب و مرتبط پیدا کنید احتمالا می توانند شما را به یک جاب آفر معتبر در بسیاری از کشورها برسانند. چرا که نیاز بازار کار به مشاغل در این حوزه ها هر روز بیشتر از گذشته حس می شود و از آنجا که دریافت مدرک فعالیت در این رشته ها قدر زمان بر و دشوار نیست می توانند به شما شانس مضاعفی برای جستجوی کار بدهند.
مرحله چهارم: شبکه سازی و ارتباط با بازار کار
در دنیای امروز شاید هیچ عاملی به اندازه شبکه سازی نتواند فارغ التحصیلان دانشگاهی را به بازار کار متصل کند. در کشورهای پیشرفته جهان عملا داشتن یک توصیه نامه کاری از شخصی در صنعت شما بزرگ ترین نقش را برای استخدام شما در مشاغل ایفا می کند. بنابراین هرچه بتوانید شبکه حرفه ای پیرامون خود را در حوزه مورد نظرتان گسترده تر کنید از شانس بالاتری برای پیدا کردن یک جاب آفر معتبر برخوردار خواهید بود. بر اساس آخرین تحلیلی که از داده های به دست آمده از وب سایت های معتبر کاریابی در جهان به دست آمده است بیش از 80 درصد فرصت های شغلی از طریق شبکه سازی یا نت ورキング برای متقاضیان به دست آمده. مثلا در کانادا نزدیک به 65 درصد از افرادی که در دوره های Co-op یا دوره های کارآموزی مشغول به تحصیل بوده اند موفق شده اند با استفاده از شبکه سازی که نزد کارفرما صورت داده اند در همان شرکت مشغول به فعالیت شوند. مهم ترین ابزاری که دانشجویان می توانند برای شبکه سازی شغلی در کشورهای مختلف از آن بهره ببرند شبکه اجتماعی LinkedIn است تا بتوانند با افراد مرتبط در زمینه کاری خود به شکلی مستمر مرتبط باشند. ولی شرکت در رویدادهایی که به نوعی کارفرمایان احتمالی شما در کشور مقصد را به هم نزدیک می کند نیز یکی از روش هایی است که باعث ایجاد شبکه سازی بهتر در کشورهای مختلف می شود. مثلا اگر در حوزه مهندسی مکانیک تحصیل کرده اید شرکت در تمامی رویدادهایی که به نوعی به این رشته تحصیلی مرتبط است زمینه ارتباط شما با شرکت هایی را فراهم می کند که پروژه های مرتبط با مهندسی مکانیک توسط آنها صورت می پذیرد.
مرحله پنجم: تکنیک های مصاحبه
بسیاری از افرادی که در کشورهای مختلف قصد کوتاه تر کردن دوره ی زمانی بین فراغت از تحصیل تا استخدام را دارند مهارت های مربوط به مصاحبه را نادیده می گیرند و همین مسئله برایشان در ادامه فرآیند بسیار گران تمام می شود. چرا که پیدا کردن یک شغل و انتخاب شدن به عنوان فردی که برای مصاحبه دعوت می شود خودش آنقدر سخت است که نتوان ریسک نداشتن مهارت های مصاحبه ای را هم به آن اضافه کرد. مثلا تصور کنید پس از ماه ها مکاتبه با کارفرمایان مختلف فرصت شما برای تمدید ویزای کار پس از تحصیل تان در حال تمام شدن است و فقط یک مصاحبه پیش رو دارید. اگر تا پیش از این مصاحبه مهارت های خود را برای شرکت در مصاحبه های شغلی تقویت نکرده باشید عملا شانس زیادی برای تمدید ویزای تحصیلی خود و حضور در این کشور به عنوان یک نیروی کاری نخواهید داشت. ولی اگر این نوع مهارت ها را به صورت پیوسته به دست آورده و سعی کنید آن را در هی چندین مصاحبه مختلف به کار ببندید شانس بالاتری برای استخدام شدن در این موقعیت خواهید داشت. امروزه ابزارهای بسیار کارآمدی در زمینه انجام مصاحبه های تمرینی یا همان Mock Interviews به وجود آمده است. مثلا وب سایت هایی مثل Glassdoor یا Pramp به شما این امکان را می دهند تا بتوانید به صورت تمرینی در جلسه های مصاحبه های شغلی حضور پیدا کنید. علاوه بر آن حتما می بایست در ارتباط با نکاتی که معمولاً در مصاحبه های شغلی در رابطه با مرد و پرسش قرار می گیرد جستجوی همه جانبه ای داشته باشید. این نوع مصاحبه ها حتی در کشورهای مختلف مقتضیات متفاوتی دارد. مثلا در کشور آلمان پاسخ صریح به سوالات باعث افزایش شانس قبولی در مصاحبه می شود در صورتی که در کشور انگلستان تواضع و پاسخ مودبانه اهمیت بیشتری برای یک کارفرما دارد. بر اساس تجربه ای که در بیش از دو دهه فعالیتمون به عنوان یک موسسه مهاجرتی داشته ایم دیده ایم که متقاضیان ایرانی به علت نداشتن تجربه کار محلی و همین طور ضعف در مهارت های زبانی در روز مصاحبه با چالش های زیادی روبرو بوده اند.
جمع بندی و نتیجه گیری
شاید برای اینکه بدانید چطور بعد از تحصیل سریع تر در کشور مقصد کار پیدا کنیم می بایست در ذهن خود تفکر استراتژیک یا بلندمدت را تقویت کنید. یعنی با انجام چند گام به صورت هوشمندانه پیش از آنکه با محدودیت زمانی برای تمدید ویزای خود روبرو باشید شرایط پیدا کردن یک شغل معتبر و استخدام نزد کارفرمای واجد شرایط را برای خود ایجاد کنید. سعی کردیم در این مقاله بر اساس تجربه ی افرادی که در چند سال گذشته به کمک مجموعه آریاناپارس از ایران مهاجرت کردند به ارائه دستورالعملی بپردازیم که بتواند به صورت عملی مدت زمان فراغت از تحصیل تا پیدا کردن شغل را در کشورهای مختلف کاهش دهد.